In de Friese provincie zijn ontzettend veel rijksmonumenten te vinden, zo ook het Kingmahuis in Makkum. Dit dorp ligt in de buurt van Kornwerderzand en is in het bezit van meer dan 40 rijksmonumenten. Dus wanneer je het leuk vind om meerdere rijksmonumenten hier te bekijken, heb je genoeg mogelijkheden. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om het Kingmahuis te bekijken en vervolgens naar het dichtbij liggende dorp te gaan. Zo combineer je twee uitjes in één dag. In ieder geval is het Kingmahuis één van de monumenten die je niet zomaar voorbij wilt lopen. Je kunt het Kingmahuis in Makkum vinden aan de Vallaat 22.
Kingmahuis
Wanneer je naar het Kingmahuis kijkt zul je zien dat het jaartal 1748 er op staat. Dit betekent dat het pand er al meer dan 270 jaar staat. De reden dat dit gebouw de naam “Kingmahuis” draagt, komt doordat de opdrachtgever de achternaam Kingma had. Zijn gehele naam was Hylke Jans Kingma. Hij heeft hier samen met zijn familie gewoond en hij had verschillende beroepen. Zo was Hylke een koopman, reder, fabrikant en schipper. Naast het woonhuis had de familie ook een eigen pakhuis. Zeilen werden gemaakt op de zolder en daarmee was het ook gebouw ook een officiële zeilmakerij.
Tegenwoordig zijn er hoogstwaarschijnlijk nog verschillende onderdelen uit het 17e-eeuwse woonhuis te vinden. Men gaat er vanuit dat deze eeuwenoude onderdelen te vinden zijn achter de gevel van het woonhuis. Er zijn nog twee panden aan de Vallaat, namelijk nummer 18 en 20, die de familie Kingma ook in hun bezit had. Van alle panden bij elkaar zijn nummer 22 en 20 erkend als rijksmonument.
De bouw van Kingmahuis
Het Kingmahuis bestaat uit een getrapte halsgevel zoals dat heet. De natuurstenen die voor dit pand gebruikt zijn, zijn gebeeldhouwd. Er zijn dus klauwstukken gebruikt zodat het rijksmonument er sierlijker uit kwam te zien. Dit gebouw is in de stijl gebouwd van Lodewijk XIV en is de Friese variant daarop. Wanneer je in de zijstraat van Vallaat 22 staat, zul je zien dat zich daar in de Brouwerssteeg aan de zijkant een gevelsteen bevindt. Op deze gevelsteen staat vrouwe Fortuna op de wereldbol afgebeeld. Op de achtergrond zie je een kerk staan en rechts van vrouwe Fortuna staat een schip afgebeeld. Onderaan op de gevelsteen staat de tekst: “’t Fortuin Uit Zee – Hylke Ians, Ytie Hayes – Anno 1767.”
De oorspronkelijke plaats van deze steen is het pakhuis met de naam ’t Fortuin uit zee. Dit gebouw bevond zich aan de Krommesloot dat een paar straten verderop te vinden was. Hylke Jans Kingma heeft dit pand gebouwd zodat hij en zijn gezin ook een voorraadschuur zouden hebben. De naam van het gebouw is hetzelfde als de oliemolen die hij drie jaar daarvoor bouwde in 1764.
Restauraties van Kingmahuis
Door de eeuwen heen hebben er verschillende restauraties plaatsgevonden. Dit was in 1773, 1839 en in 1952 en 1953. Een jaar tussen de laatste twee restauraties kwam er in hetzelfde pand ook een bank. Kingma’s Bank was vanaf 1951 een feit. 33 jaar later in het jaar 1986 werd het Kingsmahuis het bezit van Stichting Monumenten Makkum. Vanaf dat moment had dit pand aan de Vallaat 22 de functie van een bestuurshuis. 23 jaar nadat het Kingsmahuis onderdeel was geworden van een monumentenstichting, kwam het huis in 2009 in handen van Vereniging Hendrick de Keyser. Deze vereniging knapte het huis helemaal netjes op waardoor het haar verloren woonfunctie weer teruggekregen heeft.
