Grote Pier in het Fries bekend als Grutte Pier, is niet weg te denken uit de Friese geschiedenis. Dit komt doordat hij gezien wordt als de grootste Friese held die streed voor vrijheid. Zijn echte naam is Pier Gerlofs Donia en hij leefde tijdens de 15e en 16e eeuw. Grutte Pier is geboren in het dorp Kimswerd en wordt beschreven als een boom van een kerel met een donker gezicht en een lange zwarte baard. Ook zou hij brede schouders gehad hebben. Daarnaast zou het zo geweest zijn dat hij van nature een humoristische persoonlijkheid had. Later verdween dit toen hij moest meestrijden voor zijn volk. Op dat moment werd hij namelijk ontzettend wreed. Er is een kans dat je de beroemde boer kent door het Friese rijmpje dat zegt: “Bûter, brea en griene tsiis, wa’t dat net sizze kin, is gjin oprjochte Fries”. Volgens velen is hij namelijk de bedenker hiervan.
In de geboorteplaats van deze Friese held kun je tegenwoordig een monument van hem vinden. Kimswerd ligt dichtbij de havenstad Harlingen. Toch ligt hij niet in één van deze dorpen begraven. Zijn graf is te vinden in Sneek in de Martinikerk. Wil je meer te weten komen over Grutte Pier? Lees dan gauw hieronder verder.
Wat deed Grutte Pier voor Friesland?
Grutte Pier werd niet zomaar de beroemde held van Friesland. Rond het jaar 1480 werd hij geboren als boerenzoon. Het schijnt zo te zijn dat hij later een lengte had van 2,15 meter. In zijn tijd was er van alles aan de hand in het gebied waar hij en zijn gezin woonde. Er werd een strijd gevoerd om Kimswerd heen. Daar wilde hij liever niets mee te maken hebben, maar ontkomen deed hij hier niet aan. Toen hij 34 jaar oud was stak het volk genaamd “De Saksen” zijn boerderij in brand. Door deze tragische gebeurtenis overleefden zijn vrouw en een aantal van zijn familie leden het niet. Dit was voor Pier de druppel die de emmer deed overlopen. Hij had schoon genoeg van de strijd en richtte een bende op genaamd “de Arumer Zwarte Hoop.”
Vanaf dat moment begon hij de Hollanders aan te vallen want zij hadden ervoor gezorgd dat de Saksen naar Friesland kwamen. Zij waren van plan om de Friese provincie over te nemen. Zowel schepen als steden waren niet meer veilig vanwege roof en plundering. De mensen die gevangen genomen waren moesten het Friese rijmpje opzeggen. Op deze manier wilde Grutte Pier achterhalen wie wel en wie niet tot het Friese volk behoorden. Sprak je de zin niet overtuigend genoeg uit? Dan had je de pech dat je werd vermoord. Omdat Grutte Pier opkwam voor zijn eigen volk en grondgebied, zagen de Friezen hem als een echte held die streed voor vrijheid. Uiteraard hadden de Hollanders hier een heel anders beeld van. Zij zagen de Fries als een smerige piraat.
Grutte Pier als Friese legende
Eeuwen later was men Grutte Pier nog lang niet vergeten. In tegendeel: hij werd juist steeds beroemder. Dit had te maken met de verschillende verhalen die naar buiten kwamen over wie deze Friese krijgsheld geweest zou zijn. De vrijheidsstrijder overleed op 40 jarige leeftijd. Vanaf die tijd werden de verhalen rondom wie hij was, steeds meer aangedikt. Vandaag de dag is het dus niet helemaal duidelijk wat er wel en wat er niet echt gebeurt is rondom Pier Gerlofs Donia.
Er zijn namelijk legenden geweest die hebben gezegd dat Pier munten kon verbuigen tussen zijn duim en wijsvinger. Een ander verhaal dat over Grutte Pier de ronde ging was dat hij eens een paard van bijna vijfhonderd kilo over zijn schouders zou hebben gegooid. Ook zei men dat hij meerdere mensen tegelijk kon onthoofden door middel van zijn gigantische zwaard. Het gewicht hiervan is 6,6 kilo en heeft een lengte van 2,13 meter. Het klinkt dus eerder als een sterk verhaal dat dit echt gebeurd is, maar met zijn lengte weet je het natuurlijk nooit. Mocht je naast het monument van Grutte Pier ook dit zwaard willen bewonderen, breng dan een bezoek aan het Fries Museum in Leeuwarden.
