Damwoude in het Fries bekend als Damwâld is een dorp dat in het Noord-Oosten van Friesland ligt en ongeveer 5700 inwoners telt. In 1999 werd het gemeentehuis van dit dorp gevestigd en 10 jaar later kreeg dit dorp officieel de Friese naam. Dit is overal terug te zien op de straatnaamborden waar alleen nog maar Friese namen te lezen zijn. Vroeger stonden hier namelijk de Friese en Nederlandse namen op vermeld, maar tegenwoordig is dit niet meer het geval. Vier kilometer vanaf Damwâld ligt het dorp Dokkum.
Geschiedenis van Damwoude
Tot het jaar 1971 bestond dit dorp uit verschillende plaatsnamen die eindigden op woude. Maar in de jaren 70 ontstond Damwoude. De plaatsnamen Dantumawoude, Akkerwoude en Murmerwoude waten de oorzaak van de nieuwe dorpsnaam. Zo werd namelijk de eerste letters van elke plaatsnaam genomen om zo weer een nieuwe naam te vormen. Wel is het zo dat Dantumawoude vaak al afgekort werd naar Damwoude.
Monumenten in Damwoude
Het oude gemeentehuis uit 1881 dat gevestigd is in Murmerwoude, behoort tot de monumentale gebouwen. Eerst was het gemeentehuis gevestigd in Rinsumageest, maar omdat de ligging gunstiger was, werd in datzelfde jaar het besluit genomen om het gemeentehuis te verplaatsen naar Murmerwoude. Niet iedereen van de raad was het hier mee eens en er vond een hoop verzet plaats. Na ongeveer een half jaar werd toch de bouw ingezet en zo’n 5 maanden later werd het nieuw gebouwde gemeentehuis in gebruik genomen. Tot de jaren zeventig van de 20e eeuw was dit gebouw in gebruik. Boven de ingang is een balkon dat op twee consoles rust. Helaas is het stadswapen verdwenen nadat dit gebouw niet meer dienst deed als gemeentehuis en zijn originele waarde verloor.
Ook Herberg de Kruisweg is een onderdeel van de monumentale panden in Damwoude. En net als bovengenoemd pand, is ook deze herberg in 1881 gebouwd. Vanaf toen heeft deze plek altijd gefunctioneerd als horeca. Wat je waarschijnlijk vast interessant vind om te weten is dat deze herberg oorspronkelijk een halteplaats was van de paardentram die van Veenwouden naar Dokkum ging. Hier werden ook paarden gestald.
In het begin van de twintigste eeuw was er op de Kruisweg ook een rolschaatsbaan, maar hier kwam later een speeltuin voor in de plaats. Helaas is ondertussen deze speeltuin ook niet meer terug te vinden. Zoals je waarschijnlijk niet zou verwachten zijn de kinderlijke aspecten weggehaald en is er een gebouw voor zakelijk gebruik voor in de plaats gekomen. Hier kun je terecht voor vergaderingen, cursussen of bijvoorbeeld bedrijfsfeesten. Sinds 2009 dient dit pand weer als horecagelegenheid.
