Surhuisterveen, in het Fries bekend als Surhústerfean is een dorp dat zich in het oosten van Friesland bevindt. In het zuidoosten van Surhuisterveen ligt de rivier de Lauwers. Deze vormt voor een deel de grens tussen Friesland en Groningen. Dit dorp ligt zo’n 12 kilometer van Buitenpost af en telt ongeveer 6000 inwoners. De gemeente Achtkarspelen heeft twaalf dorpen waarvan deze plaats de grootste is. Ook wordt Surhuisterveen als een heel gezellig dorp gezien.
Geschiedenis van Surhuisterveen
Aan het einde van de 16e eeuw ontstond Surhuisterveen op het moment dat schippers en turfgravers huizen begonnen te bouwen hier. De oorsprong van de naam Surhuisterveen dat letterlijk Surhuizerveen betekent, gaat terug naar de veenkoloniale tijd. In het begin van de 18e eeuw heeft in dit dorp tijdelijk een kolonie van doopsgezinden gewoond. De doopsgezinde kerk die er in 1801 was staat er tegenwoordig nog steeds. Aan het eind van de achttiende eeuw had Surhuisterveen zich ontwikkeld tot een betekenisvolle plaats. Terwijl dit dorp toentertijd nog steeds bij Surhuizum hoorde, werd er wel een tekst opgeschreven waarin stond dat deze dorpen bij elkaar hoorde.
De Veenstervaart die via Harkema, Roode schuur en Augustinusga loopt, was bijna recht naar het zuiden gegraven en sloot aan op een dwarsvaart. Aan beide kanten van deze vaart woonde niet alleen verveners, maar ook klein handelaren en ambachtslieden. Vooral aan de oostelijke kant langs de Veenstervaart groeide er gesloten bebouwingswanden. Deze vaart liep tot midden 19e eeuw tot de kerk. Honderden meters verder liep de bebouwing langs de weg door om vervolgens weer uit te komen bij de Oude Vaart. Het dorp Surhuisterveen is dan ook gegroeid aan de u-bocht die tussen de Oude en Nieuwe vaart ligt. Vanaf het jaar 1934 functioneerde Surhuisterveen niet meer als veenkoloniedorp omdat de vaart in fasen werd gedempt en zo dus ook de vaarweg werd afgesloten.
400 jarig bestaan
In het jaar 1976 vierde dit dorp haar 400 jarig bestaan en daarom werd er een kwartetspel uitgegeven met afbeeldingen van het dorp erop. In de tussentijd zijn vele gebouwen uit de jaren 70 al weer verdwenen. Naast dat dit dorp al weer zijn 400 jarige bestaan viert heeft deze plek natuurlijk veel meegemaakt. Het kruispunt op de Gedempte Vaart was de belangrijkste plek van de start van het dorp. Daar werd in 1685 namelijk de Hervormde kerk gesticht. Dit zorgde ervoor dat Surhuisterveen zich losmaakte van Surhuizum.
Al met al is dit een prachtig dorp om een keer te bezoeken. Zeker als je een keer in de buurt bent van Drachten is dit een route langs prachtige weilanden. De geschiedenis en de vaart zijn zeker een bezoekje waard. Wanneer kom jij langs in Surhuisterveen?
