Friesland staat bekend als provincie waarin veel zuivelproducten worden gemaakt. Er zijn dan ook meerdere kaasboerderijen hier in het noorden te vinden, zoals Kaasboerderij De Deelen. Deze kaasboerderij ligt al sinds 1976 tussen de twee dorpen Tijnje en Aldeboarn in. Met de auto ligt dit zo’n 8 minuten van het dorp Akkrum af. Misschien ben jij je er niet altijd bewust van, maar de yoghurt en kaas die je eet produceren ze vaak in het noorden van Nederland. Naast de kaas die we allemaal in de supermarkten kunnen vinden, is Friesland specialist in het maken van speciale kazen. Denk bijvoorbeeld aan de Griene Tsiis oftewel de groene kaas van het bekende Friese rijmpje.
Maar ook op Kaasboerderij De Deelen kun je een kaassoort vinden die nergens anders gemaakt wordt. Riperkrite Tsiis is de specialiteit van deze boerderij. Weidenatuurgebied De Ripen grenst aan Kaasboerderij De Deelen en aan natuurgebied De Deelen. Vandaar dat de eigenaren gekozen hebben voor de naam van de kaas en de Kaasboerderij. Beide natuurgebieden beschikken over ruige planten. Deze groeien hier hard doordat het vaak hard waait. Dit ruige karakter is terug te vinden in de kaas specialiteit. De bereiding van de kaas bestaat namelijk uit knoflook, selderij en bieslook. Dus wanneer je van een pittig gekruide kaas houdt, ben je bij Kaasboerderij De Deelen op het juiste adres!
Hoe wordt kaas gemaakt?
Heb jij je altijd al afgevraagd hoe kaas nou eigenlijk gemaakt wordt? En wil je weten wat er moet gebeuren totdat je al die verschillende smaken kunt proeven? Kom dan gezellig langs in de kaasmakerij van Kaasboerderij De Deelen. Hier laten ze graag aan jou zien hoe het kaasmaken in zijn werk gaat. Doordat de mensen in de kaasmakerij opgegroeid zijn met het maken van kaas vinden zij het ontzettend leuk om dit aan jou te mogen laten zien. Twee grote messen roeren 2300 liter melk door de kaasmachine heen. Tijdens het proces van kaas maken wordt het afgepompt waardoor je wrongel overhoudt.
Wrongel is een massa dat door zuursel of stremsel geklonterde eiwitten worden. Deze eiwitten zijn afkomstig uit de koeienmelk en is dus ook wit van kleur. Hiermee ben je bij het eerste stadium van het kaasmaken aangekomen. Later in het proces worden de kazen geperst. Hoe dit er aan toe gaat kun je ook allemaal bewonderen. Hoe worden al die kruiden nou eigenlijk toegevoegd? En waarom moeten al die kazen zo nodig een bad hebben? De vragen die je ooit had over kaas zullen in de kaasmakerij beantwoord worden.
Het verdere proces
Hoe graag je het ook zou willen, helaas is het niet mogelijk om de pas gemaakte kaas gelijk mee te nemen naar huis. Hier gaat namelijk nog een tijd van rijpen overheen. De kazen worden vanuit de kaasmakerij naar de kaasopslag gebracht. In deze ruimte zijn reinheid, de juiste temperatuur en luchtvochtigheid erg belangrijk. De kazen hebben hier de tijd om te rijpen en te rusten zoals dat heet. Toch kijken ze iedere dag naar de kazen voor controle. Steeds weer opnieuw is het belangrijk om te ruiken, kloppen en proeven of de kazen goed op smaak zijn of niet. Daarnaast kun je zelf zien hoe ze de kazen wassen en keren. Vervolgens krijgen ze een laagje plastic. Het duurt dus vaak een hele tijd voordat de kazen echt de deur uit mogen.
Zijn ze ultiem op smaak gebracht? Dan brengt men het product naar de speciaalzaken, kaashandelaren en supermarkten. Uiteraard is het ook mogelijk dat de kazen jouw kant op komen. Je kunt namelijk ook kaas bestellen via de online winkel van Kaasboerderij De Deelen.
Verschillende kaassoorten
Naast het feit dat Kaasboerderij De Deelen de bedenker is van de Riperkrite Tsiis, produceren ze op deze boerderij nog meer kaassoorten. De kazen vallen onder de naam boerderijkazen omdat de productie via de verse melk van hun eigen koeien gaat. Hierdoor proef je een lekkere romige smaak wanneer je een stukje van de kaas neemt. Dit product heeft precies de smaak zoals kaas hoort te zijn. Voor alle kaasliefhebbers is dit echt genieten. Misschien ligt precies de kaas die je zoekt er tussen. De boerderijkazen zijn namelijk zowel als kleine kaasjes van één kilo te verkrijgen als vers van het mes.
Boerderij kazen die je bij Kaasboerderij De Deelen kunt vinden zijn onder andere: Riperkrite Tsiis, Fryske Boere Tsiis, Knoflook Tsiis, Krûdnagel Tsiis, Nuten Tsiis en Sambal Tsiis. Naast deze soorten zijn er nog zeven andere soorten te verkrijgen zoals bijvoorbeeld Sipel Tsiis. Er is dus keus genoeg als je van variatie houdt!
Excursies op Kaasboerderij De Deelen
Lijkt het jou leuk om de kaasboerderij niet alleen, maar met een (grotere) groep te bezoeken? Dan is op excursie gaan een heel goed idee! Let op: hiervoor moet je wel vooraf reserveren. Wil je samen met je schoolklas er een unieke schooldag van maken? Of vind je het geweldig om tijdens een familiedag naar Kaasboerderij De Deelen de delen te gaan? Uiteraard ben je ook van harte welkom wanneer je samen met een vriendengroep op excursie wilt.
Een excursie begint met koffie en gebak. Daarna vertellen ze tijdens de rondleiding ontzettend veel over de boerderij. Wil je graag weten hoe de koeien op Kaasboerderij De Deelen leven? Hoe zorgt men ervoor dat de koeien iedere dag opnieuw de beste melk leveren? Het hele proces van kaas maken kun je zien en vergeet uiteraard niet om een stukje van de boerenkaas te proeven.
Naast de normale excursie kun je er ook voor kiezen om de Beleefroute te volgen. Deze route is bedoeld voor kinderen, maar natuurlijk mogen de ouders en grootouders ook gewoon mee! In plaats van dat er een gids mee gaat, kun je op eigen tempo de boerderij ontdekken.
Kaasboerderij De Deelen: onmisbaar voor kinderen
Kaasboerderij De Deelen is niet alleen voor volwassenen leuk om te bezoeken. Ook kinderen kunnen zich hier prima vermaken en hebben de ruimte om nieuwe dingen te ontdekken. Uiteraard is er gedacht aan een uitgebreide speeltuin waar je klimrekken, skelters en karren kunt vinden. Ook is er voor kinderen speciaal een beleefroute gemaakt zodat zij kunnen zien wat er allemaal te beleven valt op de kaasboerderij. Koeien melken en de melkmachine bekijken, een rondleiding in stijl op de traptrekkers of kaas maken. Al deze activiteiten zorgen ervoor dat jouw zoon of dochter zich niet hoeft te vervelen.
De kinderen kunnen vaak naar de schattige konijntjes toegaan of de kalfjes bekijken die net geboren zijn. Ook leren zij van alles door, op de bordjes in de vorm van een pompebled, leuke en grappige weetjes te lezen. Bij de beleefroute zit een vragenlijst. Door de vragen te beantwoorden krijgen de kinderen steeds meer te weten over hoe het boerenleven er echt aan toe gaat. Alle onderdelen van de boerderij worden namelijk behandeld. Ben je benieuwd naar het geheim van de Riperkrite Tsiis? Ook dat kun je ontdekken tijdens de Beleefroute van Kaasboerderij De Deelen. Even heerlijk met het gezin ergens zitten om te lunchen? De picknickplaats in het natuurgebied zal zeker voor een ontspannen sfeer zorgen. Daarnaast heb je ook nog de optie om op het terras van het weidse uitzicht te genieten.
Winkel van Kaasboerderij De Deelen
Na zo’n heerlijk bezoek aan Kaasboerderij De Deelen is de kans groot dat je niets liever wilt dan een speciale kaassoort mee naar huis nemen. Daarom is er op dit terrein ook een kaaswinkel aanwezig. Nu je weet hoe kaas gemaakt wordt en je met eigen ogen het hele proces gezien hebt, is het heel anders om kaas te kopen. Een product dat je eerst zonder nadenken kocht, heeft mogelijk nu meer betekenis voor je gekregen.
Openingstijden en Tarieven Kaasboerderij De Deelen
Kaasboerderij De Deelen en de Beleefboerderij zijn iedere maandag t/m zaterdag geopend van 9:00 tot 17:00 uur. Om de beleefroute te kunnen volgen meld je je eerst aan in de winkel. Vervolgens krijg je daar een plattegrond en vragenlijst mee. De kosten hiervoor bedragen € 2.- per persoon voor volwassenen en €1.- per kind. Heb je zin in een echt Hollands dagje uit op het Friese platteland? Kom dan naar Kaasboerderij De Deelen voor de ultieme kaas beleving. Wil je liever op een normale excursie gaan? Neem dan contact op met Kaasboerderij De Deelen om hiervoor te reserveren. Je kunt dan ook vragen naar de precieze prijzen voor deze activiteit.
Heb je genoten van je dagje uit, maar wil je graag nog eens een kaas uitje doen? Bezoek dan het Zuivelmuseum It tsiis pakhus oftewel het kaaspakhuis in Wommels. Erg nuttig wanneer je graag meer over de zuivelgeschiedenis van Friesland te weten wilt komen. Daarnaast is Wommels ook een leuk dorp om eens doorheen te wandelen. Misschien ontdek je de kinderboerderij hier wel.