Blauwhuis in het Fries bekend als Blauhûs is een dorp die hoort bij de gemeente Súdwest-Fryslân. Dit is niet altijd zo geweest want tot 2011 hoorde dit dorp nog bij de voormalige gemeente genaamd Wymbritseradeel. Het ligt aan de oostkant van deze provincie midden in de natuur. Hoewel het als dorp een grote plaats is, is het hier toch erg rustig en heeft het ongeveer 600 inwoners. Door Blauwhuis heen loopt maar 1 weg, deze splitst zich bij de kerk waardoor je dit dorp op 3 verschillende manieren kunt betreden. Met behulp van deze wegen is het ondanks de ligging in de natuur toch gemakkelijk om op een snelle manier op andere locaties te komen.
Geschiedenis van Blauwhuis
Blauwhuis is ontstaan door de drooglegging van het Sensmeer dat in 1632 plaatsvond. Een Katholieke vrouw vanuit Haarlem beschikte over een huis met blauwe dakpannen. Uiteraard was dit It Blauhûs. Zij zorgde ervoor dat de plaatselijke Katholieken dit gebouw tot hun beschikking hadden. Oorspronkelijk was dit een schuilkerk waar bewoners bijeenkwamen, maar hieromheen ontwikkelde dit dorp zich tot een Katholieke enclave. 153 jaar later werd de schuilkerk pas vervangen door een echte kerk. Intussen is ook deze kerk er niet meer, maar is er 86 jaar later de huidige Sint-Vituskerk voor in de plaats gekomen. Sinds die tijd duurde het nog 78 jaar voordat Blauwhuis officieel een dorp werd. Dit is dus pas sinds 1949 het geval.
Gedicht van Gerard Reve ‘Graf te Blauwhuis’
Toen Gerard Reve eens over het kerkhof wandelde werd hij geraakt door het grafkruis-met-portret van Gerrit Rypma. Gerrit was een jongeman van nog maar 18 jaar oud toen hij in de Tweede Wereldoorlog niet meer kon ontkomen aan een razzia en vervolgens werd doodgeschoten door de Duitsers. Reve zette zijn emoties om tot het volgende gedicht:
Graf te Blauwhuis
(voor buurvrouw H., te G.)
Hij rende weg, maar ontkwam niet,
en werd getroffen, en stierf, achttien jaar oud.
Een strijdbaar opschrift roept van alles,
maar uit het bruin geëmaljeerd portret
kijkt een bedrukt en stil gezicht.
Een kind nog. Dag lieve jongen.
Gij, die Koning zijt, dit en dat, wat niet al,
ja ja, kom er eens om,
Gij weet waarom het is, ik niet.
Dat Koninkrijk van U, weet U wel, wordt dat nog wat?Gerard Reve (1923-2006), út ‘ Nader tot u’
De Blauhûster Dakkapel
Net als in velen dorpen het geval is heeft ook Blauwhuis een eigen voetbalvereniging namelijk VV Blauwhuis. Daarnaast is dit dorp ook bekend om de Blauhûster Dakkapel. Dit is een Nederlands dweilorkest uit Sneek dat in de jaren zeventig begon op het moment dat 8 mensen besloten om een wereldrecord te vestigen terwijl zij vanaf een dak blaasmuziek zouden spelen.
Omdat het dorp Blauwhuis een geschikt bejaardentehuis had werd er daar boven op het dak een wereldrecord neergezet van 3 uur en 1 kwartier non-stop blaasmuziek spelen. Deze gebeurtenis was zo bijzonder dat dit in juni 1972 werd gepubliceerd op de voorpagina van de Leeuwarder Courant. Sindsdien kreeg deze groep de naam De Blauhûster Dakkapel. Toen zij bekendheid kregen bleef het natuurlijk niet bij één optreden. Sterker nog: in het vervolg was dit orkest bij het EK en WK schaatsen te zien en te horen dat plaatsvond in Heerenveen.
